Voorzitter,
Vandaag bespreken wij het concept bestuursakkoord op hoofdlijnen. De fracties van het CDA, Lijst van der Does, ChristenUnie-SGP en Progressief Woerden hebben wekenlang met elkaar gepraat. En nu ligt er dus, vlak voor het zomerreces ofwel de zomervakantie, wat u wilt, dit concept bestuursakkoord op hoofdlijnen. Er staan 70 punten in waarop “ingezet” zal worden.
“Het is heel belangrijk om, zeker in crisistijd, met een bestuursakkoord te komen waarin concrete doelen en concrete, dus, afrekenbare tussendoelen worden geformuleerd!”
Maar, voorzitter, nog even terug naar het debat ter duiding van de verkiezingsuitslag en het debat na de eerste tussenstand, waarbij de informatieperiode werd afgesloten en overging in de formatieperiode. Splinter raadde de coalitiepartners in spé aan om een bestuursakkoord op hoofdlijnen te schrijven, waarbij de oppositie nog veel in te brengen had. Daarin gaf Splinter de informerende en daarna formerende partijen mee dat het heel belangrijk is om, zeker in crisistijd op veler gebied, met een bestuursakkoord te komen waarin concrete doelen en concrete, dus, afrekenbare tussendoelen worden geformuleerd waar we het college tussentijds én aan het eind van hun bestuursperiode op af kunnen rekenen. Of complimenten voor kunnen geven. Ook gaf Splinter aan: denk na over een vijfde onafhankelijke wethouder, want met vier wethouders wordt het lastig om alle grote bestuurlijke uitdagingen waar wij voor staan, in goede banen te leiden. Tot slot pleitte Splinter voor onafhankelijkheid in het algemeen en dualisme in het bijzonder.
Dan nu terug naar het voorliggende concept bestuursakkoord op hoofdlijnen. Want we zijn blij dat de coalitiepartijen naar ons geluisterd hebben, dat is al heel fijn, maar of er goed geluisterd is… Dat is maar zeer de vraag. Want er kleven een aantal grote problemen aan de manier waarop genoemde aandachtspunten in de praktijk zijn gebracht en tot uiting komen in dit concept bestuursakkoord op hoofdlijnen.
“Het is één reusachtig luchtkasteel met een zeer beperkte financiële paragraaf. Hier kan Splinter niets mee.”
Voorzitter, in dit bestuursakkoord staat niets concreets. Als we door de formulering heen lezen, die varieert van ‘kijken naar’, ‘betrekken’, ‘aanmoedigen’, opgaven ‘zien’, dan “wil” het college ook nog “aan de slag met”: vlottrekken, aanwijzen, uitwerken, versterken, vernieuwen, opknappen. Ooh jongens, en dat allemaal sááámen met iedereen in en om de gemeente, die woont werkt en onderneemt. En alle NGO’s en stichtingen, wijksplatforms en ga zo maar door. Er wordt verwezen naar agenda’s en visies die al bestaan en die ‘de hoofdlijn’ en ‘de inzet’ blijven. En het college “wil” ook “meer grip” krijgen op van alles en nog wat. Op kosten, op kwaliteit, op uitkomsten van beleid. Er “zullen” besluiten “worden” genomen. Voorzitter, zo kan ik nog even doorgaan, maar het is één reusachtig luchtkasteel van 18 pagina’s met een zeer beperkte financiële paragraaf. Hier kan Splinter niets mee. Als dit concept bestuursakkoord het verkiezingsprogramma was van om het even welke partij dan ook, dan zou je toch meteen zeggen, hoe willen ze dit bereiken? Allemaal leuk en aardig, maar: hoe dan? HOE DAN!!
“Die nieuwe bestuurscultuur gaat over vertrouwen kunnen hebben in een overheid die voor haar burgers opkomt.”
Voorzitter, ik krijg het gevoel dat hier vier partijen zitten die zich gezien de onderlinge verhoudingen met andere partijen in de raad zich tot elkaar veroordeeld voelen en er onderling niet uitkomen. En dan zou dit concept bestuursakkoord op hoofdlijnen zo prachtig in de zo veel gevraagde nieuwe bestuurscultuur passen, maar hebben jullie er wel echt IETS van begrepen waar die nieuwe bestuurscultuur om vraagt. Want een nieuwe bestuurscultuur staat NIET voor visieloos, besturen naar de waan van de dag en vragen of de samenleving het met elkaar oplost wat het college dan wel “wil” faciliteren. Die nieuwe bestuurscultuur gaat over vertrouwen kunnen hebben in een overheid die voor haar burgers opkomt, die concrete doelen stelt waarop de raad kan controleren op de voortgang en burgers de aankomende verkiezingen weer op af kunnen afrekenen of belonen, naar eigen oordeel. De nieuwe bestuurscultuur gaat over transparantie. Het gaat over inwoners betrekken op een duidelijke manier, informeren, het eerlijke verhaal vertellen en vragen openlijk beantwoorden. Wat zal er met de opgehaalde input van bijvoorbeeld bewoners, gedaan worden. Stelling nemen.
“Het gaat er niet om wat je wilt, maar om wat je doet. Niet om waar je over nadenkt, maar wat je als visie uitspreekt en daar consequenties aan verbindt.”
Voorzitter, we staan in Woerden voor vele uitdagingen. De bestaanszekerheid van heel veel mensen wordt vandaag, nu, bedreigd. Mensen kunnen geen huis vinden. Mensen kunnen de vaste lasten niet meer betalen. Mensen raken hun baan kwijt door ziekte, door reorganisatie of doordat hun sector op omvallen staat. Mensen krijgen te maken met torenhoge inflatie, met de gevolgen klimaatverandering zoals extremer weer. Het gaat slecht met de natuur, de biodiversiteit, de leefomgeving waar mensen van afhankelijk zijn. Schone lucht om te ademen, schone bodem om voedsel te verbouwen, te wonen, te werken, schoon water om te drinken. Mensen maken zich zorgen om toegankelijke zorg in Woerden, geen volwaardig ziekenhuis, spoedzorg, huisartsen die met de grootste moeite nog patiënten aannemen of een patiëntenstop hebben omdat ze vol zitten. En dan hebben er al zo weinig mensen gestemd de afgelopen verkiezingen, omdat er al heel veel mensen zijn afgehaakt. En dan komt dit college met een bestuursakkoord op hoofdlijnen zonder concrete doelstellingen, bindende afspraken en toezeggingen. Splinter ziet ze nergens. Het gaat er niet om wat je wilt, maar om wat je doet. Niet om waar je over nadenkt, maar wat je als visie uitspreekt en daar consequenties aan verbindt.
Voorzitter, dan de vijfde wethouder. Dat was het advies van Splinter en wij zijn blij dat dit ook zo gebeurd is. Maar als je toch naar de waan van de dag bestuurt, wellicht had je er dan net zo goed vier kunnen hebben. Maar dat terzijde. Voorzitter, die vijfde wethouder, die staat zich erop voor dat zij onafhankelijk zou zijn. Daar kan ik heel veel over zeggen, maar met name: wat is er gebeurd met dit college in spé, dat de andere vier wethouders denken niet-onafhankelijk te zijn? Of is partijpolitiek bedrijven in het college typisch Woerdens? Mag Splinter u allen eraan herinneren dat alle wethouders los behoren te staan van hun partij, dat dualisme iets is waar u verstandig aan zou doen u nog eens in te verdiepen, en dat wij graag in het algemeen belang horen, voordat we over de wethoudersposten gaan stemmen, dat de andere vier wethouders zichzelf ook als volstrekt onafhankelijk, besturend in het algemeen belang van Woerden, pratend met één mond en los van hun partij zullen werken.
“Ga alstublieft terug naar de schrijftafel met z’n allen, maak het concreet.”
Tot slot, voorzitter, beste coalitiepartijen, het goede nieuws is dat dit nog een concept is. En het dringende advies van Splinter is: ga alstublieft terug naar de schrijftafel met z’n allen, maak het concreet, kom er uit. Het advies van Splinter is, zorg er minimaal voor dat op alle punten een financiële of bestuurlijke onderbouwing komt. Want het is crisis en al die mensen en organisaties, ook de oppositiepartijen met wie jullie het sámen willen doen hebben duidelijkheid nodig, op zijn minst duidelijkheid over welke kant we op gaan, wanneer het college het gaat doen en van welk geld. Vandaag, morgen en in de rest van de bestuursperiode. Dank u wel.
Kijk en luister hier deze debatbijdrage terug.