DIERENWELZIJN

Algemeen

Dierenrechten worden verankerd in de Grondwet en in bestaande regelgeving wordt de intrinsieke waarde van het dier beter verankerd.

De zorgplicht moet gelden voor alle houders van dieren. De waarborg dat er voor alle diersoorten voldoende eerstelijns veterinaire zorg beschikbaar is, is een intrinsiek onderdeel van de zorgplicht.

Dieren laten leven op een wijze waarbij zij hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen is essentieel voor dierenwelzijn. Dit geldt voor alle dieren: huisdieren, landbouwdieren en wilde dieren.

Er blijft een verbod op het knutselen met de genen van dieren.

Dierentuinen zijn in hun huidige vorm niet diervriendelijk. Steeds meer wetenschappers wijzen erop dat de dieren gestoord stereotype gedrag vertonen. Ook zijn de fokprogramma’s omstreden, omdat er door overschotten gezonde dieren worden afgemaakt. Splinter wil dat de dierentuinen hun dierenverblijven nog verder aanpassen zodat deze de natuurlijke leefomstandigheden zoveel mogelijk benaderen. Ook gaan dierentuinen zich specialiseren in de opvang van wilde dieren die niet meer uitgezet kunnen worden. Bezoekers blijven welkom. Dierenwelzijn moet hierin altijd leidend zijn.

Er komt een totaalverbod op de productie, import en export van bont.

(Dieren)politie

Dierenwelzijn wordt weer een standaard onderdeel van de politieopleiding.

Dierenpolitie wordt fulltime kerntaak, geen taakaccent bij agenten die geen tijd hebben of krijgen voor dit taakaccent.

Aan het gebruik van politiehonden bij politiewerk komt een einde indien bij de africhting, de training en in de praktijk het dierenwelzijn niet kan worden gegarandeerd.

De opsporing van de handel in wilde dieren en planten wordt een vast onderdeel van de politieopleiding.

Ondermijnende criminaliteit in samenhang met onder andere illegale malafide hondenhandel en hondengevechten, moet eerder herkend en opgespoord worden. Politieagenten dienen hiervoor training en handvatten te krijgen.

Hulpverlenende en handhavende instanties gaan beter samenwerken, zodat bijvoorbeeld het verband tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld tegen partner of kinderen eerder gesignaleerd wordt.

NVWA – dierenwelzijnsmisstanden en dierenmishandeling

Personeelstekort en hoge werkdruk bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zorgen ervoor dat deze toezichthouder haar taken niet naar behoren kan uitvoeren. Vele kabinetten hebben bezuinigd op de NVWA: daar plukt Nederland nu de wrange vruchten van. De tandeloze tijger die de NVWA geworden is, leidt tot gebrek aan toezicht en handhaving waardoor risico’s voor de volksgezondheid en dierwelzijnsmisstanden blijven voortduren. De autoriteit voldoet niet meer aan alle Europese toezichteisen, waardoor Nederland de kans loopt op hoge Europese boetes vanwege het niet naleven ervan. Splinter wil dat daar zo snel mogelijk een einde aan komt, in het belang van mens en dier.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit krijgt de mankracht en financiële middelen die nodig zijn om voldoende medewerkers en inspecteurs op te leiden en adequaat te kunnen controleren en handhaven op de zeven domeinen waarop de NVWA toeziet: de voedselveiligheid, de productveiligheid, het dierenwelzijn en de diergezondheid, de tabaksontmoediging, de plantgezondheid en natuur & milieu. Ook onder bijzondere omstandigheden, zoals in de coronacrisis het geval was, moeten handhaving en controle doorgaan. De overheid draagt zorg voor veilige werkomstandigheden.

De controle in de veehouderij worden opgevoerd. Bij overtredingen worden direct flinke boetes uitgedeeld.

Slachthuizen waar ernstige overtredingen plaatsvinden worden zonder waarschuwing meteen gesloten.

Veehouders, medewerkers van een veehouderij, medewerkers van een slachthuis, fokkers van gezelschapsdieren of particulieren die zich schuldig maken aan dierenmishandeling, krijgen een levenslang beroepsverbod of houdverbod. Dierenmishandeling wordt niet getolereerd.

Gezelschapsdieren

Niet alle dieren zijn geschikt om als huisdier te houden. Al jarenlang wordt er in Nederland gepraat over een zogenaamde “positieflijst” waarop diersoorten staan vermeld die geschikt en toegestaan zijn als huisdier. Diersoorten die niet op die lijst staan, zijn automatisch verboden om te houden, of alleen onder zeer specifieke voorwaarden, of met een ontheffing. Splinter wil dat er haast gemaakt wordt met deze lijst en bepleit een effectieve implementatie en handhaving van de Nederlandse Positieflijst voor zoogdieren. De lijst wordt tevens uitgebreid met vogels, amfibieën, reptielen en vissen. Splinter beoogt een korte lijst van dieren die veilig als huisdier gehouden kunnen worden, zonder dat dierenwelzijn in het geding komt.

Het verbod op het zelf doden van honden, katten en ganzen door zowel particulieren als houders van dieren, wordt uitgebreid met andere huisdieren.

Het wordt verplicht om bij de (online) verkoop van een hond het chipnummer te vermelden.

Verkoop van een gecoupeerd dier, afkomstig uit het buitenland, is alleen toegestaan als er een dierenartsverklaring bij zit.

Een landelijk meldpunt voor dood gevonden huisdieren wordt ingevoerd, zodat eigenaren niet eindeloos naar hun zoekgeraakte huisdier blijven zoeken.

De in- en uitvoering van de wet dierenwelzijn op de Nederlandse Antillen om het lot van zwerfdieren te verbeteren wordt ondersteund.

Veehouderij en dierenwelzijn

Er komt een einde aan de bio-industrie; de intensieve veehouderij. Splinter promoot een duurzame omschakeling naar kleinschalige kringlooplandbouw.

Overgang naar een regeneratieve landbouw zonder kooihuisvesting is hoognodig. Splinter wil de koe in de wei, het varken laten wroeten, het konijn laten graven en de kip laten scharrelen.

Vrije uitloop vanuit de stal naar buiten wordt bevorderd. In de wei zijn voldoende schuilplekken tegen weerselementen, zoals kou, regen, warmte en wind.

Kalfjes blijven tenminste de zoogperiode bij de koe en mogen melk drinken. Dat geldt ook voor stierkalfjes, rammetjes en bokjes.

We maken een einde aan het fokken van dieren op extreme groei of op hoogproductiviteit. De dierenwelzijnsproblemen bij plofkippen en andere plofdieren zijn ontoelaatbaar: daar stopt Nederland mee. Een koe die 80 liter melk per dag geeft of het fokken van varkens met meer spenen zal eveneens tot het verleden behoren.

Het gesleep met dieren moet tot een einde komen. Internationale transporten met levende dieren worden teruggedrongen. Er wordt ingezet op de vervanging van transport met levende dieren naar transporten met vlees en karkassen. Dit scheelt veel dierenleed: stress, angst, verstikking, verwondingen en uitdroging tijdens transport of tijdens het wachten bij het slachthuis.

Diertransporten boven 25 graden Celsius worden verboden. Dit geldt ook voor diersoorten waar nu nog geen hitteprotocol voor bestaat, zoals pluimvee.

Er komt een importverbod voor kalfjes voor de kalvermesterij.

Er komen wettelijke maatregelen waardoor de slacht zo pijnloos mogelijk is: verbod op onverdoofd (ritueel) slachten, inzet op alternatieven voor CO2-bedwelming bij varkens, verbod op het aanhangen van gevogelte en het verlagen van de bandsnelheid. Ook wordt de waterbadmethode, bijvoorbeeld toegepast bij kippen, verboden.

Er komt een verbod op het doden van hanenkuikens. Het vergassen en versnipperen van 40 miljoen hanenkuikens per jaar in Nederland is wreed en zinloos. Frankrijk en Zwitserland hebben al een verbod. Het doden van hanenkuikens is onnodig dankzij innovatieve technieken om de eieren van haantjes uit te selecteren.

Eenden- en konijnenhouderijen kennen dusdanig veel dierenwelzijnsproblemen dat deze vormen van dierhouderij verboden moeten worden.

De norm voor voetzoollaesies voor pluimvee wordt drastisch aangescherpt.

Stallen worden dusdanig ingericht dat elk dier een schone plek heeft om te slapen en te rusten. Dieren worden dusdanig gehouden dat het natuurlijk gedrag kan vertonen: een belangrijk element van dierenwelzijn. Varkens zijn bijvoorbeeld intelligente dieren die speelmateriaal nodig hebben op stal en nestmateriaal om een nest mee te maken.

Kraamboxen met varkens tussen de stangen worden verboden. Een zeug moet een nest kunnen maken en haar biggetjes kunnen verzorgen.

Brandveiligheid in stallen wordt beter gewaarborgd in regelgeving. Iedere zomer staan de kranten vol van nieuwsberichten over megastallen die tot de grond toe afbranden. Dit kan en moet anders.

Nederland verzet zich tegen het sluiten van handelsverdragen door Europa die ten koste gaan van dieren, biodiversiteit en milieu: we zorgen dat de standaarden voor dierenwelzijn in handelsverdragen niet lager zijn dan de standaarden die in Nederland worden gehanteerd.

Dieren worden niet aangepast aan onnatuurlijke vormen van houderij door bijvoorbeeld (onverdoofd) castreren, knippen of afbranden van staarten, wegvijlen van tanden of het onthoornen.

Er komt een handels- en importverbod voor foie gras (ganzen- en eendenlever), omdat onder andere het dwangvoederen en het fokken van rassen die chronisch hongerlijden ernstige dierenwelzijnsproblemen opleveren.

Veemarkten, paardenmarkten en thema-markten, zoals bijvoorbeeld kerstmarkten, met levende dieren worden verboden.

Aan de verplichting om vee te oormerken komt een einde. Splinter wil diervriendelijke alternatieven zoals chipherkenning.

Dierproeven

Er komt versneld een einde aan dierproeven en vivisectie. Dieren zijn een omslachtig en inefficiënt model om meer te weten te komen over menselijke gezondheid. Als bij het testen van potentiële medicijnen na het proefdieronderzoek wordt overgegaan tot onderzoek bij mensen, valt namelijk 90% van de stoffen alsnog af.

Dierproeven moeten daarom versneld worden uitgefaseerd en de miljoenen overheidssubsidie die jaarlijks naar onderzoek met dierproeven gaan, worden versnel geïnvesteerd in de ontwikkeling en innovatie van dierproefvrije onderzoekstechnieken. Ook dient goedkeuring van nieuwe dierproefvrije onderzoekstechnieken versneld te worden; dit duurt nu vaak jaren. Dierproeven op apen (primaten) dienen direct verboden te worden.

Wilde dieren in de natuur

De handel in wilde dieren wordt beëindigd. Het is niet alleen slecht voor de dieren zelf, maar het is een reëel risico voor de insleep van dierziekten en het ontstaan van zoönosen, de van dier op mens overdraagbare ziekten zoals Covid-19. In Europa maakt Nederland zich eveneens hard voor het beëindigen van de handel in wilde dieren.

Entertainment met wilde dieren wordt verboden. Kamelenritten voor een vrijgezellendag, levende kerststallen op een drukke kerstmarkt, roofvogelshows, kinderfeestjes met slangen en spinnen: het levert aantoonbaar dierenleed op. We stoppen er gewoon mee. Gemeenten krijgen de decentrale bevoegdheden om vergunningen voor activiteiten en evenementen te weigeren op grond van dierenwelzijn.

De plezierjacht wordt verboden. In Nederland is er een lijst van vrij bejaagbare diersoorten. Zo mag de jager “zonder nut of noodzaak” jagen op haas, konijn, wilde eend, fazant en houtduif. De wettelijke erkenning van de intrinsieke waarde van dieren staat op gespannen voet met het zonder nut of noodzaak doden van dieren. Daarom wil Splinter de wildlijst van vrij bejaagbare soorten terugbrengen tot nul soorten en afschot alleen toestaan in gevallen van gevaar voor de volksgezondheid, aanzienlijke aantoonbare schade of aantoonbare probleemsituaties binnen de populatie of voor flora en fauna die niet op een minder ingrijpende manier op te lossen is. Druk- en drijfjacht wordt verboden. Ook bouwjacht is niet langer toegestaan. Het jagen met honden, jachtvogels, eendenkooien, levende lokvogels zoals lokeenden en lokduiven, fretten en buidels wordt verboden.

Jachtopzieners en toezichthouders mogen niet in dienst zijn van de jagers op wie zij toezicht moeten houden. Dat geeft belangenverstrengeling en staat een objectieve beoordeling van de situatie ter plaatse in de weg.

Faunabeheereenheden zijn in feite jagersclubs en dienen te worden afgeschaft.

Jachttoerisme, zoals ganzenjacht in Nederland, wordt verboden.

Tijdens de kwetsbare draag-, rui-, broed- en zoogtijd, en tijdens koude- en hittegolven, mogen dieren niet worden verstoord. Bijvoorbeeld niet door de jacht of door bomenkap.

De wolf is weer terug in Nederland en wat Splinter betreft van harte welkom. Boeren en andere houders van dieren worden geïnformeerd en van overheidswege geholpen om hun dieren te beschermen tegen wolven. Indien wolven aantoonbaar schade toebrengen, wordt dit ruimhartig vergoed. Jacht op wolven blijft verboden.

Er wordt ingezet op preventie om schade te voorkomen. Ecosystemen die uit balans zijn krijgen de tijd om te herstellen. We zetten in op dier- en natuurvriendelijke oplossingen. Boeren krijgen een vergoeding voor ontstane schade indien zij dier- en natuurvriendelijke methoden geprobeerd hebben die niet hebben gewerkt. Samen met de boeren wordt er dan een oplossing gezocht om toekomstige schade te voorkomen.

Het vergassen van in het wild levende dieren, zoals ganzen, wordt verboden. Rond vliegvelden worden geen gewassen verbouwd die voor ganzen aantrekkelijk zijn. Oogstresten worden omgeploegd. Aanplant van gewassen waar ganzen niet graag vertoeven, zoals olifantsgras bij Schiphol en minder eiwitrijke varianten. Waar er overlast is van ganzen, worden diervriendelijke verjaagmethoden ingezet, zoals laserstralen.

Muskusratten mogen niet langer een verdrinkingsdood vinden in verdrinkingsvallen of klemmen. Er moet door de Waterschappen ingezet worden op diervriendelijke preventie van schade. Het is vrij eenvoudig om de dijken zo te verstevigen dat er niet meer in gegraven kan worden.

Wildaanrijdingen worden voorkomen door gebruik van omheining van wegen, wildsignaleringssystemen en wildoversteekplaatsen. Ook kan in de nacht de maximumsnelheid verlaagd worden.

Opvangcentra voor in het wild levende dieren krijgen een eerlijke vergoeding vanuit de overheid. Het opvangen van gewonde of zieke in het wild levende dieren is een taak voor decentrale overheden. Jagers worden niet langer betrokken bij het beoordelen van de overlevingskansen of het gevaar voor de omgeving van een gewond wild dier.

Goede samenwerking tussen verschillende dierenambulances en organisaties voor opvang wordt actief bevorderd. Landelijke dekking wordt dusdanig gestimuleerd dat er geen conflicten ontstaan en om te voorkomen dat te veel druk komt op bepaalde organisaties waardoor passende opvang in de knel komt.

Breid het importverbod en jachttrofeeën uit naar diersoorten die op Bijlage II van de Cites Lijst staan.

Bestendiging van de Nederlandse voortrekkersrol m.b.t. de bescherming van (bedreigde) wilde diersoorten in EU-verband.

Verhoog de prioriteit binnen handhaving en versterk de capaciteit met mensen die specifiek op het onderwerp werken, bij voorkeur in een speciale eenheid bestrijding natuurcriminaliteit.

Zorg voor een permanent opsporingsprogramma van de handel in flora en fauna op Schiphol, in de havens en verdachte grensovergangen.

Oostvaardersplassen

Het dierenleed in de Oostvaardersplassen is iedere winter opnieuw in het nieuws. Het is voor veel mensen onbegrijpelijk dat dieren achter een hek, op een afgebakend stuk natuur, worden beschouwd als wilde dieren waar we klaarblijkelijk geen zorgplicht voor hebben. De ecologische hoofdstructuur en de corridor van de Oostvaardersplassen richting Duitsland is nooit gerealiseerd, met groot dierenleed tot gevolg. Bijvoeren maakte het leed alleen maar erger.

Tegenwoordig worden de dieren in de Oostvaardersplassen actief afgeschoten, in 2020 bijna 2200 edelherten, konikpaarden en heckrunderen, met grote gevolgen voor de hiërarchie en het gedrag in de populatie. Het vlees van de edelherten en de konikpaarden is geliefd onder wildvleesliefhebbers, maar consumptie is niet zonder risico: er worden te hoge waarden dioxine aangetroffen in vlees van dieren die het hele jaar door grazen in natuurgebieden. Consumptie van dit vlees verhoogt de kans op een slechter werkend afweersysteem, een verminderde vruchtbaarheid en kanker.

Splinter wil dat er een einde komt aan het dierenleed in de Oostvaardersplassen en dat jagers niet meer hoeven in te grijpen in de natuurlijke processen. De Oostvaardersplassen moeten zoals vanaf het ontstaan van het natuurgebied de bedoeling was, verbonden worden met de natuurgebieden richting het Zwarte Woud, zodat dieren kunnen migreren, de populaties zichzelf in balans kunnen houden en de natuurlijke vijand van de grote grazers, de wolf, zonder belemmeringen verwelkomd wordt.

Verantwoordelijkheid voor de Oostvaardersplassen komt weer bij Rijksoverheid in plaats van bij de provincie.

De Oostvaardersplassen worden verbonden via een natuurcorridor met het Oosterwold richting het Zwarte Woud in Duitsland.

Natuurlijke vijanden, zoals de wolf, zijn van harte welkom in Nederland. Boeren en andere houders van dieren worden geïnformeerd en van overheidswege geholpen om hun dieren te beschermen tegen wolven. Indien wolven aantoonbaar schade toebrengen, wordt dit ruimhartig vergoedt. Jacht op wolven blijft verboden.

Zee, vissen en andere zeedieren: beschermen van kwetsbare onderwaternatuur

De ecologie in de Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer dient beter beschermd te worden. De biodiversiteit van de Noordzee staat onder grote druk. Bijzonder bodemleven verdwijnt en karakteristieke vissoorten worden bedreigd door de negatieve invloeden van visserij, scheepvaart, zandwinning, baggerstort, militaire oefeningen, aanleg van kabels en leidingen, olie- en gasplatforms en windmolenparken. Meer gebieden moeten een beschermde natuurstatus krijgen als beschermd zee-reservaat. Hier kunnen vispopulaties herstellen en kan het bodemleven opbloeien.

Splinter ondersteunt het landelijke investeringsprogramma Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). Hiermee wordt op systeemniveau en in samenhang met andere beleidsprogramma’s ingezet op verbetering van de natuur- en waterkwaliteit, krijgt het water meer ruimte en worden natuurlijke verbindingen met andere natuurgebieden, zoals de Waddenzee, hersteld en wordt de variatie van het gebied versterkt.

We willen de bestaande harde barrières tussen het buitendijkse gebied en het achterland in het IJsselmeergebied verzachten. Daartoe willen wij onderzoek en uitvoering van pilots verder stimuleren. Als invulling denken we aan natuurontwikkeling en het vasthouden van water achter de dijken, eventueel in combinatie met andere functies, en aanleg van vismigratiepassages naar het buitendijks gelegen gebied: het zogeheten Achter-oeverconcept.

Splinter gaat zich inzetten voor landelijke instructieregels voor provincies en gemeenten om de landschappelijke kernkwaliteiten en het cultureel erfgoed van het IJsselmeergebied via het omgevingsbeleid beter te beschermen.

Bescherm minstens 40% van de Nederlandse en Europese wateren door het instellen van reservaten en visvrije zones.

De Waddenzee, met haar UNESCO-werelderfgoed status, wordt beter beschermd, bijvoorbeeld tegen gaswinning en toeristische activiteiten. Ook visserij hoort niet in dit kwetsbare gebied thuis. De beste manier hiervoor is om de Waddenzee een wettelijke status te geven, zodat de belangen van het beschermen van dit unieke natuurgebied opwegen tegen de economische belangen.

Voor het herstel en behoud van mariene ecosystemen wordt met spoed het ‘nee, tenzij’-principe toegepast voor economische activiteiten.

In de Wet Natuurbescherming wordt de bescherming van verschillende kwetsbare trekvissen en zeezoogdieren hersteld. Vissen moeten kunnen migreren: dat moet een harde voorwaarde worden. Waar blokkades zijn die dit onmogelijk of in ieder geval bemoeilijken, worden voorzieningen zoals vistrappen aangelegd die het voor vissen mogelijk maken om te passeren.

Industriële visserij heeft geen toekomst. Visquota per vissoort worden zodanig aangepast dat er duurzame, kleinschalige visserij kan plaatsvinden binnen de draagkracht van de mariene ecosystemen, en een wetenschappelijk onderbouwde duurzame visstand gewaarborgd wordt. Overbevissing moet worden beëindigd.

Visserij vlak voor sluizen, voor vispassages en in paaigebieden wordt verboden.

Tussen het IJsselmeer en het Markermeer dient een waterverbinding en een vismigratieroute te komen.

Splinter zet in op bescherming en versterking van het IJsselmeergebied dat van groot belang is voor Nederland vanwege de natuurwaarden, de openheid als landschappelijke kwaliteit en de cultuurhistorie. Dankzij deze kwaliteiten levert het gebied tal van ecosysteemdiensten. Denk daarbij aan drinkwatervoorziening, waterberging/klimaatbuffering, biodiversiteit en recreatie.

Zorg voor meer onderzoek naar de bedwelming/verdoving van zeevissen en kweekvissen voor de slacht.
Visserijsubsidies, zowel nationaal als Europees, worden afgeschaft.

Boomkorvisserij (sleepnetvisserij) wordt verboden vanwege de impact op de ecologie, het milieu en vissenwelzijn. Splinter is ook geen voorstander van de pulsvisserij.

Aanlandplicht in de visserij wordt opgeheven: de bijvangst moet teruggezet worden, zodat in ieder geval een deel van de bijvangst kan overleven en de rest in de voedselketen van de zee blijft.

Vispassages vormen een voorwaarde voor waterkrachtcentrales. Ook moet er een concreet actieplan opgesteld worden om sluizen en gemalen aan te passen zodat vissen erlangs kunnen zwemmen.

Welzijnsproblemen in viskwekerijen worden aangepakt. Er vindt een onafhankelijke toetsing plaats op dierenwelzijn en duurzaamheid. Viskwekerijen die slecht scoren worden gesloten.

Het levend koken van kreeften, krabben en garnalen, en het levend verkopen van dieren voor consumptie wordt verboden. Levende schaaldieren en ongewervelden, waaronder kreeften en krabben, mogen niet langer in ijs of ijswater worden vervoerd en moeten eerst worden verdoofd voor het koken en bereiden. Nederland moet het goede voorbeeld van Zwitserland en Italië volgen die de dierenwelzijnsregels hierop onlangs hebben aangescherpt.

Dolfinaria worden verboden. Dolfinarium Harderwijk moet zo snel mogelijk de deuren sluiten: het park heeft in 2020 harde kritiek gekregen van de commissie Dierentuinen die het park in opdracht van minister Schouten bezocht. De dieren zitten in ondermaatse verblijven, hebben te weinig uitdaging, krijgen geen of onvoldoende daglicht en worden slechts gebruikt om het publiek te entertainen. Steeds meer landen verbieden dolfinaria en Splinter vindt dat Nederland dit goede voorbeeld moet volgen.

Dierenwelzijn en klimaatverandering

Meer inzet is nodig op de bescherming van dieren tegen hittestress en droogte: zowel voor dieren in de natuur, als in de veehouderij, op transport en in de auto.

Bij klimaatbeleid in veehouderij dient ook nadrukkelijk het dierenwelzijn van de dieren meegenomen te worden. De inzet op technologische oplossingen leidt tot het ophokken van nog meer dieren met luchtwassers op stal. Dit gaat ten koste van het welzijn en uitoefenen van natuurlijk gedrag.

We maken oceaan geletterdheid een standaard onderdeel in het curriculum van het basis-, middelbaar en voortgezet onderwijs.

dier1

dier2

dier3

dier4

dier5

dier6

dier7

dier8